PIMS – pocovidowy dziecięcy wielonarządowy zespół zapalny
Sezon jesienno-zimowy sprzyja infekcjom wirusowym u dzieci. Lekarze ostrzegają przed rosnącą liczbą zakażeń Covid-19. Dla dzieci z WWS nie tylko samo zachorowanie może być groźne (choć dzieci przechodzą je najczęściej łagodnie) ale także, a może przede wszystkim PIMS – zespół pocovidowy u dzieci.
Co to jest PIMS?
PIMS czyli poocovidowy dziecięcy wieloukładowy zespół zapalny (pediatric inflammatory multisystem syndrome temporally associated with SARS-CoV-2) to powikłanie po przebytym zakażeniu COVID-19 – specyficzna reakcja układu immunologicznego na ten patogen. PIMS występuje najczęściej od 2 do 4 (a czasem nawet 8) tygodni od zakażenia, także wówczas, gdy przebiegało ono bezobjawowo. Dotyczy najczęściej dzieci w wieku od 5 do 12 lat.
Objawy
- szybko narastająca gorączka (100 %)
- ból brzucha (82%)
- wysypka (81%)
- zapalenie spojówek (76%)
- nudności lub wymioty (61%)
- biegunka (60%)
- obrzęki lub rumień rąk i stóp
- zmiany na języku
- postępujące, znaczne osłabienie, apatia lub drażliwość
- trudności z oddychaniem
- senność, dezorientacja
- skąpomocz
- sinica
- duszność, ból w klatce piersiowej
- kaszel
- w badaniach laboratoryjnych: znaczne podwyższenie różnych wykładników stanu zapalnego, obniżenie stężenia limfocytów w morfologii, zaburzenia jonów i białek, a także wysokie stężenie markerów uszkodzenia serca.
Leczenie:
Przebieg choroby może być bardzo gwałtowny i wymaga hospitalizacji! PIMS może nieść ze sobą szereg powikłań, takich jaki np. tętniaki naczyń wieńcowych serca, powikłania kardiologiczne, wstrząs i niewydolności wielonarządowa. Leczenie zależy od stanu pacjenta oraz wyników badań, a jego jest przerwanie procesu zapalnego. Najczęściej stosuje leki dożylne: wlew immunoglobulin, glikokortykosteroidy, a także leki biologiczne, leki wspierające pracę serca, nerek, leki przeciwzakrzepowe/ przeciwpłytkowe. Konieczne jest monitorowanie parametrów. Aż 7,7% dzieci przebadanych w okresie od kwietnia 2021 do stycznia 2022 wymagało leczenia w warunkach oddziału intensywnej opieki medycznej (OIOM).
Zapobieganie
Covid-19 może dotknąć naszego dziecka nawet, gdy wydaje się nam, że zachowujemy wszystkie środki ostrożności. U dziecka, które przeszło Covid nie jesteśmy w stanie przewidzieć, czy będzie miało PIMS. Ale lekarze są zgodni – szczepienia przeciwko Covid-19 to jedyna droga, by chronić dzieci z WWS przed ciężkimi powikłaniami choroby. Wg danych dotyczących nastolatków w USA szczepienia zmniejszają ryzyko PIMS o 91%, a w pozostałych przypadkach łagodzą jego przebieg.
Lekarze z największych ośrodków kardiologii dziecięcej w Polsce, którzy mieli do czynienia z wieloma przypadkami PIMS ostrzegają, że dzieci, których dotknął ten zespół cierpią w sposób niewyobrażalny. Mają stany zapalne całego organizmu: mózgu, nerek, serca itd. Medycy z wieloletnim stażem podkreślają, że w swojej karierze nigdy wcześniej nie spotkali się z podobnymi przypadkami, stąd ważna jest edukacja rodziców w zakresie szczepień, jak i świadomość zagrożenia i szybka reakcja z ich strony. O ciężkim przebiegu choroby mówią także rodzice dzieci, które przeszły PIMS.
W przypadku zakażenia wirusem Covid-19 u dziecka z WWS warto skontaktować się z kardiologiem prowadzącym. Może on wydać dodatkowe zalecenia np. dotyczące wdrożenia leków przeciwzakrzepowych.
Opracowano na podstawie:
Wytyczne Grupy Eksperckiej przy Polskim Towarzystwie Pediatrycznym i Konsultancie Krajowym w dziedzinie pediatrii dotyczące postępowania z dzieckiem z PIMS